Bij overgang van een onderneming via een aandelentransactie verandert er in feite niets op het niveau van de overgenomen onderneming. Er is immers alleen sprake van een wisseling van eigenaar. De betreffende werknemers blijven gewoon in dienst van de overgenomen onderneming.

Bij een activa-passiva transactie koopt de koper echter geen BV/NV met alle rechten en verplichtingen, maar koopt de koper losse bedrijfsonderdelen. Als bij de koop en verkoop van de losse bedrijfsonderdelen de onderneming haar identiteit en economische functie behoudt gaan de werknemers van de betrokken onderneming van rechtswege mee over naar de volgende eigenaar.

Dit wordt ook wel overgang van onderneming genoemd. De werknemers behouden in principe hun rechten (en ook plichten) die behoren bij de reeds bestaande arbeidsovereenkomst van de werknemer.

De koper heeft hierin geen keuze: als een activa-passiva transactie tot gevolg heeft dat de onderneming haar identiteit en economische functie behoudt, is de opvolgende eigenaar automatisch verantwoordelijk voor de werknemers van die onderneming.

In principe gaan alle rechten en plichten mee over, uitgezonderd pensioentoezeggingen. Of de CAO van de werknemers blijft gelden, hangt af of de betreffende CAO ook van toepassing is op de koper.

Bij individuele CAO-bedingen geldt in principe dat zij mee overgaan, waarbij dit wel per geval wordt bekeken. Soms gelden er namelijk twee CAO’s of zijn bepaalde voorwaarden voor de koper niet te realiseren.

De rechten en verplichtingen ten aanzien van de pensioentoezeggingen aan de werknemers, alsook spaarregelingen, gaan niet van rechtswege mee over op de koper. De overige rechten en verplichtingen van de werknemers gaan in beginsel wel van rechtswege over op de koper.

Mocht de koper een eigen pensioenvoorziening voor werknemers hebben, dan kunnen de werknemers er voor kiezen om daaraan deel te nemen.

Die bescherming van de werknemer gaat heel ver. Zolang er sprake is van een overname van de onderneming waarvoor de betreffende werknemer werkt, behoudt de werknemer zijn baan. Mocht de koper de werknemer liever bij een ander bedrijfsonderdeel zien werken of misschien bij een andere onderneming binnen het concern van de koper, dan kan dat enkel met medewerking van de werknemer zelf.

Niet alleen de koper is verantwoordelijk voor zijn nieuwe werknemers, ook de verkoper blijft tot een jaar na overgang van de onderneming hoofdelijk aansprakelijk voor nakoming van de verplichtingen ten aanzien van de werknemers zoals die golden voor de werknemers op het moment van overgang.

Koper en verkoper kunnen vooraf commerciële afspraken maken over de verdeling van de zogenaamd onverwachte en ongewilde gevolgen van rechten uit overgang van onderneming.

Het gaat dan dus om rechten die niet konden worden verwacht vanuit een behoorlijk vooronderzoek bij de koper (due diligence) en die ook niet redelijkerwijs te verwachten waren. Afhankelijk van de gemaakte afspraken, kan het dus zo zijn dat de verkoper een zekere meldingsplicht hierover heeft jegens de betreffende werknemers.